Jadąc ulicą Wrocławską z Nadolic Małych w kierunku Wrocławia za ostatnim lekkim zakrętem w prawo pojawia się nam na horyzoncie wieża kościoła pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Jest to najwyższy budynek w miejscowości Dobrzykowice (gmina Czernica, powiat Wrocław). Ów kościół otacza cmentarz przykościelny, w którego rogu stoi widoczny z drogi Pomnik Poległych w I Wojnie Światowej w Dobrzykowicach.
Spis treści:
Dobrzykowice dynamicznie się rozwijają. Przybywa nowych domów oraz punktów usługowych. Wkrótce zostanie reanimowana linia kolejowa pomiędzy Wrocławiem a Jelczem-Laskowice co oznacza drugie życie dla tamtejszej stacji kolejowej. Wpłynie to wybitnie na dalszy rozwój wsi, podnosząc jeszcze bardziej jej atrakcyjność. Ciekawe co przyniesie przyszłość, ale najpierw nieco o przeszłości.
Krótka Historia Dobrzykowic
Pierwszy raz wzmianka o miejscowości pojawiła się w 1257 roku, kiedy to książę wrocławski Henryk III Biały nadał wieś Dobricouicki rycerzowi Henrykowi de Gurgouiz. W 1298 roku dokumenty odnotowują niemiecką nazwę miejscowości Wustendorfh czyli „wieś pustynna” lub „pusta wieś”. Sugeruje to jakąś katastrofę w tamtym czasie. W 1305 roku miejscowość nabył wrocławski klasztor św. Macieja należący do Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. W dokumencie odnotowano nazwę Wustindorf. Pojawia się także wzmianka o istniejącym we wsi kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny. W pierwszej ćwierci XIV miała miejsce lokacja na prawie niemieckim. Średniowieczny kościół rozebrano w XVI wieku i postawiono w jego miejscu drewnianą (szachulcową) konstrukcję. Rok 1753 przyniósł niszczycielski pożar, który strawił kościół wraz ze znaczną częścią wsi.
W latach 1753 – 1757 postawiono obecny kościół (wezwania nie zmieniono do dnia dzisiejszego). W jego wnętrzu można podziwiać piękne barokowe wyposażenie, pośród którego perłą jest gotycka rzeźba Piety, która powstała pod koniec pierwszej ćwierci XV wieku.
Mimo wieków kolonizacji niemieckiej w Dobrzykowicach przeważała ludność polska. W 1540 roku wzmiankuje się polsko brzmiącą nazwę wsi Dobrzichowice. 1652 rok – notuje się w dokumentach nazwę Wüstendorff. W latach 1845 – 1945 znika jedno f i stabilizuje się nazwa Wüstendorf. Około 1840 roku wieś zamieszkiwali w większości Polacy. XIX wiek to intensywna polityka germanizacyjna na całym obszarze Śląska i pozostałych ziem zaboru pruskiego. Efektem tego procesu był niemal całkowity zanik języka polskiego na obszarze obecnego województwa dolnośląskiego.
W okresie powojennym Dobrzykowice stały się słynne w całej Polsce za sprawą kręconej tam, kultowej już, trylogii Sylwestra Chęcińskiego o perypetiach Kargula i Pawlaka: „Sami swoi” (1967 rok), „Nie ma mocnych” (1974 rok) i „Kochaj albo rzuć” (1977 rok).
Opis Pomnika Poległych w I Wojnie Światowej w Dobrzykowicach
Pomnik poległych z Dobrzykowic jest usytuowany w rogu cmentarza przykościelnego. Sprawia wrażenie nieco ukrytego i schowanego gdyż przykrywają go rozłożyste gałęzie kasztanowca. Ma on kształt kolumny o wysokości ponad 2 metrów, którą wieńczy swego rodzaju kapitel. Bardzo możliwe, że pierwotnie umocowano na górze krzyż żelazny (z kamienia lub ze stali) aczkolwiek brakuje przedwojennych zdjęć potwierdzających te moje domysły. Nie wiadomo również, kiedy dokładnie powstał. Można przyjąć asekuracyjnie, że były to lata 20-te XX wieku. Nie dysponuję także informacjami na temat pierwotnego miejsca usytuowania pomnika (zwykle stawiano je w centralnych miejscach wiosek i miasteczek).
Ta prosta konstrukcja posiada jeden detal w postaci hełmu niemieckiego (Stahlhelm) z okresu I Wojny Światowej, który umiejscowiono na froncie.
Front pomnika oprócz detalu posiada także inskrypcję, która obecnie jest słabo widoczna.
Napis w wolnym tłumaczeniu brzmi : „Naszym bohaterom Wielkiej Wojny 1914 – 1918 społeczność Wüstendorf (Dobrzykowic)”. Na obu bokach pomnika wyryto imiona i nazwiska poległych żołnierzy.
Prawa strona
Niestety imiona i nazwiska są bardzo nieczytelne. Kompleksowe odnowienie pomnika przywróci je.
Lewa strona
Pomnik jest w dość dobrym stanie. Wymaga jednak odnowienia. Jego usytuowanie jest delikatnie mówiąc niefortunne. Tego typu zabytek powinien znaleźć się w bardziej reprezentacyjnej części wsi. Jest bardzo ważnym elementem lokalnej historii. Trzeba pamiętać, że w przyszłości ponownie może (odpukać) tego typu pomnik poległych stanąć w Dobrzykowicach.
Słowa kluczowe opisujące artykuł: pomnik wojenny w Dobrzykowicach, pomnik poległych w Dobrzykowiach, pomnik w Dobrzykowicach, Pomnik poległych w I Wojnie Światowej w Dobrzykowicach, historia Dobrzykowic
Źródło : http://dobrzykowice.eu
Gratuluję świetnego wpisu. Zgadzam się z Panem (?), aby tego typu obiekty były odnawiane i prezentowane lokalnym społecznościom. Czekam na kolejne wpisy.