Wypad nad staw nie musi być wcale nudny. Poza oczywistymi atrakcjami, takimi jak pływanie i pluskanie się w wodzie, opalanie się oraz wcinanie na potęgę zapiekanek z ketchupem za niewielką dopłatą, przydarzają się czasem rzeczy niespodziewane tak zwane bonusy. Podczas letniej eskapady, nad jeden ze stawów w Jelczu-Laskowice, wisienką na torcie okazał się położony nieopodal pomnik poległych w I Wojnie Światowej w Nowym Dworze.
Spis treści:
Nowy Dwór to niewielka wieś położona na skraju lasu, który skrywa wielką tajemnicę z okresu II Wojny Światowej. Otóż ten kompleks leśny, był artyleryjskim poligonem niemieckich zakładów zbrojeniowych Bertha Werk, które to z kolei były częścią potężnego koncernu Kruppa. Do dzisiaj pomiędzy drzewami znajduje się wiele obiektów (drogi, kulochwyty, stanowiska ogniowe, bunkry), które są chętnie odwiedzane nie tylko przez grzybiarzy,
Krótka Historia Nowego Dworu
Próżno szukać w sieci jakiś informacji na temat Nowego Dworu. Jest to sołectwo, którego dzieje były nierozerwalnie związane z obecnym Jelczem-Laskowice. Przed wojną Nowy Dwór zwał się Neu-Vorwerk czyli polska nazwa miejscowości to proste tłumaczenie poprzedniej niemieckiej. Sugeruje to również charakter wioski w ubiegłych wiekach.
O tym, że istniał tu folwark, już w XVII wieku, świadczy informacja o sprzedaży przez Hansa Ernsta von Prittwitz Wolfowi Albrechtowi von Saruma Laskowic wraz z pałacem oraz folwarkami w Dziuplinie i Nowym Dworze za kwotę 9 000 talarów. Była to transakcja łączona gdyż towarzyszyło jej małżeństwo Pana Wolfa z córką Pana Hansa – Marią von Prittwitz.
Przed wojną w Nowym Dworze znajdowała się między innymi szkoła oraz sklep. Był także pomnik wojenny, który to jest bohaterem tego wpisu.
Opis Pomnika Poległych w I Wojnie Światowej w Nowym Dworze
Pomnik poległych z Nowego Dworu usytuowany jest u zbiegu ulicy Wrocławskiej i Mickiewicza. Ma on postać granitowej prostokątnej kolumny wysokiej na około 3 metry. Znajduje się on na dwóch granitowych stopniach w kształcie kwadratu i otoczony jest kutym ogrodzeniem.
Jest to przykład zaadaptowania poniemieckiego obiektu na potrzeby napływowej po wojnie polskiej ludności. Tego typu pomniki po 1945 roku spotykał różny los. W przypadku Nowego Dworu postanowiono pozostawić pomnik, odrzeć go z niemieckiej symboliki i „przerobić „na krzyż przydrożny/kapliczkę poświęcony Jezusowi Chrystusowi. Datę tej sui generis sakralizacji znamy dzięki tablicy umieszonej na froncie kolumny – 1949 rok.
Dawny pomnik poległych w I Wojnie Światowej w Nowym Dworze posiadał kilka detali, które znamy z przedwojennych widokówek. Na szczycie, w miejscu obecnego krzyża z motywem pasyjnym, znajdował się orzeł z rozpostartymi skrzydłami (symbol siły). Front kolumny zdobiła tablica zawierająca stosowną inskrypcję oraz prawdopodobnie imiona i nazwiska poległych w Wielkiej Wojnie mieszkańców Neu-Vorwerk. Na tablicy znajdował się także drugi detal – niemiecki hełm Stahlhelm (symbol militarny). Trzecim detalem był wieniec laurowy (symbol żałobny), który znajdował się poniżej tablicy tuż nad pierwszym stopniem podstawy.
Pierwotne ogrodzenie, podobnie jak wspomniane wyżej detale, nie zachowały się. Współczesny pomnik to dobrze zachowany i zadbany obiekt o charakterze religijnym. Widać staranną rękę lokalnych mieszkańców. Chwała im za to, że nadali mu nowego znaczenia a nie po prostu zniszczyli.
Na koniec tego wpisu chciałbym serdecznie podziękować Reginie i Pawłowi, gdyż to dzięki nim możliwe było sfotografowanie tego dawnego pomniki w Nowym Dworze.
Słowa kluczowe opisujące artykuł: pomnik wojenny w Nowym Dworze, pomnik poległych w Nowym Dworze, pomnik w Nowym Dworze, Pomnik poległych w I Wojnie Światowej w Nowym Dworze, historia Nowego Dworu
Źródło: http://www.jelcz-laskowice.pl/pl/strony/1056.rys-historyczny.html
Dodaj komentarz